Trong các hợp đồng có điều khoản phạt hợp đồng để giàng buộc các bên phải thực hiện đúng cam kết của hợp đồng. Vậy khi phát sinh khoản phạt hợp đồng thì hóa đơn GTGT sẽ lập như thế nào?

Hỏi/đáp: Hướng dẫn thuế đối với các khoản phạt vi phạm Hợp đồng

Trong năm, Công ty tôi có tiến hành mua máy móc thiết bị với một đối tác. Tuy nhiên, do đối tác cung cấp máy móc chậm so với quy định tại Hợp đồng nên phải chịu một khoản phạt vi phạm Hợp đồng và trừ vào khoản tiền Công ty chúng tôi phải thanh toán cho đối tác. Xin hỏi trong trường hợp này thì giá trị hóa đơn GTGT đối tác xuất cho chúng tôi có được bù trừ với khoản tiền phạt vi phạm hợp đồng này không hay chúng tôi phải xuất hóa đơn cho đối tác đối với khoản phạt vi phạm hợp đồng này? Ngoài ra, trong trường hợp này, thuế GTGT và thuế TNDN sẽ phải kê khai ra sao?

TRẢ LỜI:

Căn cứ Thông tư số 219/2013/TT-BTC ngày 31/12/2013 hướng dẫn thi hành Luật thuế giá trị gia tăng và Nghị định số 209/2013/NĐ-CP ngày 18/12/2013 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng.

+ Tại khoản 1 Điều 5 quy định về các trường hợp không phải kê khai nộp thuế GTGT:

"1. Tổ chức, cá nhân nhận các khoản thu về bồi thường bằng tiền (bao gồm cả tiền bồi thường về đất và tài sản trên đất khi bị thu hồi đất theo quyết định của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền), tiền thưởng; tiền hỗ trợ; tiền chuyển nhượng quyền phát thải và các khoản thu tài chính khác.

Cơ sở kinh doanh khi nhận khoản tiền thu về bồi thường, tiền thưởng, tiền hỗ trợ nhận được, tiền chuyển nhượng quyền phát thải và các khoản thu tài chính khác thì lập chứng từ thu theo quy định. Đối với cơ sở kinh doanh chi tiền, căn cứ mục đích chi để lập chứng từ chi tiền."

+ Tại khoản 1 Điều 7 quy định về giá tính thuế:

“1. Đối với hàng hóa, dịch vụ do cơ sở sản xuất, kinh doanh bán ra là giá bán chưa có thuế GTGT. Đối với hàng hóa, dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt là giá bán đã có thuế tiêu thụ đặc biệt nhưng chưa có thuế GTGT.”

Căn cứ khoản 1 Phụ lục 4 ban hành kèm theo Thông tư số 39/2014/TT-BTC ngày 31/03/2014 hướng dẫn thi hành Nghị định số 51/2010/NĐ-CP ngày 14/05/2010 và Nghị định số 04/2014/NĐ-CP ngày 17/01/2014 của Chính Phủ quy định về hóa đơn bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ:

“1. Tổ chức nộp thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ thuế khi bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ phải sử dụng hóa đơn GTGT. Khi lập hóa đơn, tổ chức phải ghi đầy đủ, đúng các yếu tố quy định trên hóa đơn. Trên hóa đơn GTGT phải ghi rõ giá bán chưa có thuế GTGT, phụ thu và phí tính ngoài giá bán (nếu có), thuế GTGT, tổng giá thanh toán đã có thuế.”

Căn cứ khoản 13 Điều 7 Thông tư số 78/2014/TT-BTC ngày 18/06/2014 của Bộ Tài chính hướng dẫn thi hành Nghị định số 218/2013/NĐ-CP ngày 26/12/2013 của Chính phủ quy định và hướng dẫn thi hành Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp quy định về thu nhập khác:

“13. Trường hợp doanh nghiệp có khoản thu về tiền phạt; tiền bồi thường do bên đối tác vi phạm hợp đồng hoặc các khoản thưởng do thực hiện tốt cam kết theo hợp đồng phát sinh cao hơn khoản chi tiền phạt, tiền bồi thường do vi phạm hợp đồng (các khoản phạt này không thuộc các khoản tiền phạt về vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính), sau khi bù trừ; phần chênh lệch còn lại tính vào thu nhập khác.

Trường hợp doanh nghiệp có khoản thu về tiền phạt, tiền bồi thường do bên đối tác vi phạm hợp đồng hoặc các khoản thưởng do thực hiện tốt cam kết theo hợp đồng phát sinh thấp hơn khoản chi tiền phạt, tiền bồi thường do vi phạm hợp đồng (các khoản phạt này không thuộc các khoản tiền phạt về vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính), sau khi bù trừ; phần chênh lệch còn lại tính giảm trừ vào thu nhập khác. Trường hợp đơn vị trong năm không phát sinh thu nhập khác thì được giảm trừ vào thu nhập hoạt động sản xuất kinh doanh.

Các khoản thu về tiền phạt, tiền bồi thường nêu trên không bao gồm các khoản tiền phạt, tiền bồi thường được ghi giảm giá trị công trình trong giai đoạn đầu tư.”

Căn cứ các quy định trên, trường hợp Công ty bạn mua máy móc thiết bị thì phải yêu cầu đối tác lập hóa đơn GTGT theo hướng dẫn khoản 1 Phụ lục 4 Thông tư số 39/2014/TT-BTC, giá trị hàng hóa được xác định theo quy định tại khoản 1 Điều 7 Thông tư số 219/2013/TT-BTC tức là không bao gồm khoản tiền phạt theo hợp đồng. Đối với khoản thu từ phạt hợp đồng (được khấu trừ khi thanh toán) thì Công ty bạn không phải kê khai nộp thuế GTGT mà lập chứng từ thu theo hướng dẫn tại khoản 1 Điều 5 Thông tư số 219/2013/TT-BTC nêu trên. Khoản tiền phạt thu được theo hợp đồng được tính vào thu nhập khác khi tính thuế TNDN theo hướng dẫn tại khoản 13 Điều 7 Thông tư số 78/2014/TT-BTC nêu trên.

Trên đây là tinh thần của Công văn số 79041/CT-HTr ngày 10/12/2015 của Cục thuế Hà Nội.Thông tin này chỉ dành cho mục đích tham khảo, các văn bản được hướng dẫn có thể hết hiệu lực hoặc được thay thế bởi các hướng dẫn mới hơn từ cơ quan thuế tại thời điểm Quý vị tra cứu.